Inleiding
In dit overzicht geven we een inzicht in de beïnvloedbare begrotingsposten. Achter elk bedrag hebben we de gevolgen opgenomen van het schrappen van dit bedrag.
De bedragen zijn gebaseerd op actuele ramingen. Bij diverse taakvelden hebben we een pm.-raming opgenomen. Pm-raming betekent dat we nu niet kunnen inschatten wat het financieel gevolg van een eventuele bezuiniging is. Om dit te kunnen kwantificeren is extra onderzoek nodig.
De kadernota 2018 laat een structureel tekort zien. Burgemeester en wethouders hebben aan de hand van dit overzicht van beïnvloedbare posten een dekkingsvoorstel opgesteld.

Programma 1 Inwoner

Taakveld TV420   Onderwijshuisvesting
* € 107.000. In de kadernota wordt uitgegaan van nieuwbouw. Het college ziet als bezuinigingsmogelijkheid om bij goedkeuring van het ministerie de adaptieve school onder te brengen in bestaande onderwijshuisvesting binnen deze gemeente. Hierdoor hoeft geen uitgaaf te worden gedaan voor nieuwbouw, maar mogelijk worden er wel kosten gemaakt voor het geschikt maken van bestaande huisvesting. De uitgaaf van € 200.000 (jaarlijkse kapitaallasten € 13.000) voor aanschaf onderwijsleerpakket en meubilair zal dan wel moeten plaatsvinden.

Taakveld TV430   Onderwijsbeleid en leerlingzaken
* € 14.000 Leerlingverzuim in multiprobleemgezinnen. Leerplichtambtenaar heeft tijd om hierbij in actie te komen. Hulp voor het kind komt snel op gang. Vervalt bij bezuinigen.
* € pm. Subsidie Peuterspeelzalen. Bezuinigen betekent dat opvangorganisaties de ouderbijdrage moeten verhogen voor de ouders die geen recht hebben op kinderopvangtoeslag. Ouders gaan daardoor minder of geen gebruik maken van peuteropvang. Mogelijk gevolg voor levensvatbaarheid peuteropvang in kleine dorpen, zoals Leuth en De Horst. Er ontstaat tweedeling: ouders die allebei werken betalen minder voor peuteropvang dan ouders waarvan maar 1 partner werkt. Het gemeentelijke en landelijke doel om elke peuter naar een voorschoolse voorziening te laten gaan wordt dan niet bereikt.
* € 86.000 Projectkosten onderwijs achterstandsbeleid: Voor- en vroegschoolse educatie en NT2-onderwijs. Aframen betekent verlaging aanbod en wachtlijsten voor de kinderen van deze doelgroep. Peuters die nu een achterstand hebben, beginnen dan de basisschool met een (taal)achterstand. De achterstand is waarschijnlijk zelfs toegenomen, omdat zij geen gericht ontwikkelingsprogramma hebben gehad. Basisschoolkinderen, die pas in Nederland zijn, leren niet snel de Nederlandse taal, zodat ze lang op achterstand blijven. De kans op een niet succesvolle schoolcarrière neemt hierdoor toe. Ook worden andere ontwikkelingssignalen van deze peuters niet vroegtijdig opgepakt, omdat ze niet in beeld zijn. Hierdoor toename van de kans dat later meer en duurdere hulp en zorg nodig is.
* € 63.000 Subsidie schoolmaatschappelijk werk voortgezet onderwijs. Bij aframing geen laagdrempelige hulp meer voor leerlingen voortgezet onderwijs en hun ouders. Vroegtijdig signaleren van problematieken op de scholen gebeurt niet. Sociale Teams zullen geconfronteerd worden met grote problematieken. Het betekent vaak dat dit zeer intensief is, veel tijd vergt van Sociaal Team en onnodig doorverwijzing naar zwaardere jeugdhulp.
* € 7.200 Subsidie aan scholen voor museabezoek, theaterbezoeken (de receptieve vorming). Bij aframing zullen scholen waarschijnlijk niet of nauwelijks dit soort bezoeken afleggen.
* € 24.293 Project School is Cool. Kinderen uit sociaal economische zwakkere gezinnen worden ondersteund bij de overstap van basisonderwijs naar een school voor voortgezet onderwijs. Preventieve werking. Consequentie van bezuinigen is dat er meer kinderen uitvallen van school en kinderen sneller in de jeugdhulp terecht komen. Per saldo duurder.

Taakveld TV610   Samenkracht en burgerparticipatie
* € 40.000 Volledig budget eenmalige subsidies. Nodig om acute vragen/ideeën vanuit de samenleving (stichtingen/verenigingen) te ondersteunen.
* € 1.500 Subsidie KVO. Bij intrekking kunnen activiteiten mogelijk niet meer worden uitgevoerd.
* € 22.600 Subsidies buurtverenigingen. Bij intrekking kunnen activiteiten mogelijk niet meer worden uitgevoerd.
* € 93.541 Opbouwwerk. De gemeente zet in op werken aan collectieve preventieve voorzieningen. Met de wens dat dit vanuit inwoners zelf ontstaat. Ook door met inwoners dorpsagenda’s op te stellen. Hierin speelt opbouwwerk een cruciale rol. Bij bezuinigen valt deze flexibele schil weg. Op dit moment is het mogelijk om op meerdere locaties extra in te zetten. De afgelopen jaren heeft dit tot veel succes geleid. Zowel in Ooij als Breedeweg zijn mooie resultaten geboekt: inwoners geactiveerd en initiatieven ontstaan.
* € 40.000 Budget inwonerinitiatieven. Financiële ondersteunen initiatieven van inwoners. Beleid is inwoners te stimuleren initiatief te nemen en hen daarbij te ondersteunen/faciliteren. Weg laten vallen staat haaks op ons beleid De hoogte van het budget maakt hoeveel wij per jaar kunnen ondersteunen. Het ene jaar wordt er meer gevraagd dan het andere jaar. Van het budget is jaarlijks € 4.000 nodig voor de realisatie van de dorpsagenda’s.
* € 5.750 Subsidie Maddogs/Dispel. Bij intrekking kunnen activiteiten mogelijk niet meer worden uitgevoerd.
* € 11.000 Subsidie kinderactiviteiten. Bij intrekking kunnen activiteiten mogelijk niet meer worden uitgevoerd.
* € 193.827 Budget Jongerenwerk. Preventief karakter. Uitvoering Forte Welzijn. Bezuinigen kan als gevolg hebben dat in de toekomst meer jongerenoverlast ontstaat en/of extra zorgkosten op ons afkomen.
* € 101.690 Subsidie BvO (Ouderenbonden). Bij intrekking kunnen activiteiten niet meer worden uitgevoerd.
* € pm. Subsidie preventie geestelijke gezondheid. Bij intrekking geen of minder kwaliteit en/of niet meer kunnen voldoen aan vragen en behoeften van onze inwoners
* € 8.500 Geen uitgaaf voor Regiegroep en Wmo-adviesraad.
* € 3.403 Geen subsidie onderhoud De Slenk.
* € pm. Exploitatielasten overige dorps- en buurthuizen. Heroverwegen welk dorps- of buurthuis we in stand willen houden en hoeveel middelen we daarvoor willen inzetten.

Taakveld TV620   Wijkteams
* € 70.000 Lokaal uitvoeringsplan Jeugd. Bij afschaling budget geen/minder inzet gestelde doelen en resultaten (alle kinderen krijgen gelijke kansen, ouders zijn de spil bij het opgroeien van het kind en worden ondersteund door hun netwerk als dat nodig is en er is een goede samenhangende infrastructuur ondersteuning voor jeugd en onderwijs). Minder specialistische zorg beschikbaar voor een kind dat dit nodig heeft.
* € 20.000 Subsidie Forte Welzijn voor project homestart. Bij afschaling budget minder hulp en ondersteuning voor gezinnen met jonge kinderen.

Taakveld TV630   Inkomensregelingen
* € pm. De uitgaaf voor zorgverzekering is € 285.000. Bij afschaling zal een groter beroep op bijzondere bijstand worden gedaan met stijging uitvoeringskosten tot gevolg. Dus kostentoename aan de achterkant.
* € 175.000 Doe Mee regeling en kindpakket. Bij afschaling lagere deelname van minima aan sport, cultuur, buurtactiviteiten. Problemen ouders met betalen bepaalde schoolkosten etc. Druist in tegen het uitgangspunt dat iedereen mee kan doen in Berg & Dal. Alternatief kan zijn om zonder betaalbewijs tot uitbetaling over te gaan en lagere bedragen te verstrekken.
* € pm. Stoppen minimaregeling CAZ. Consequenties: 590 huishoudens moeten weer zelf de eigen bijdrage Wmo betalen. De kans is groot dat een deel van hen een aanvraag doet voor bijzondere bijstand voor de vergoeding van de eigen bijdrage, of zich anders aansluit bij de Gemeentezorgverzekering. Via deze zorgverzekering krijgen ze de eigen bijdrage Wmo vergoed. Die aansluiting betekent meer aanvragen bijzondere bijstand en extra uitvoeringskosten. Uitvoeringskosten die nu bij het CAK niet betaald hoeven te worden
* € pm. De gemeente Berg en Dal maakt de komende jaren aanspraak op de vangnetregeling. Eén van de ingezette instrumenten is de poortwachtersfunctie en fraudebestrijding (voorkomen en beperken onrechtmatig gebruik). Door daar geen inzet op te plegen kan de aanspraak op de vangnetregeling in gevaar komen. Dat bedrag is aanzienlijk hoger dan de bijdrage in de kosten van IBO.

Taakveld TV671   Maatwerkdienstverlening 18+
* € pm.  Hulp bij het huishouden (Wmo): Vorm ondersteuning is een gemeentelijke keuze. Optie is HH omvormen naar een algemene voorziening. Doorrekening eind 2015 leek kostenbesparend. Gezien de inmiddels gedaalde uitgaven voor HH en de jurisprudentie die in twee jaar is ontstaan, zal opnieuw doorgerekend moeten worden of dit ook nu nog een kostenbesparing oplevert. Dit kan niet op korte termijn.
* € 55.000 Mantelzorgcompliment: (Deels) bezuinigen betekent: Geen mantelzorgcompliment meer uitreiken, vervallen van activiteiten. Steunpunt Mantelzorg Berg en Dal heeft geen budget om te ontwikkelen, te experimenteren. Vanuit de Wmo bestaat een wettelijke taak mantelzorgers te ondersteunen. Zij zijn maatschappelijk van grote waarde. Bezuinigen kan betekenen dat mantelzorgers 'omvallen' of hun zorg minder goed uit kunnen oefenen. Dat past in principe niet in de visie dat onze inwoners langer zelfstandig moeten kunnen blijven wonen en elkaar samen helpen.
* € 111.896 subsidie Forte Welzijn: Inzet professionele coördinator Steunpunt Mantelzorg B&D. Bezuinigen betekent geen of beperkter Steunpunt. Vanuit Wmo is er een wettelijke taak om mantelzorgers te ondersteunen. Mantelzorgers zorgen voor lagere individuele professionele zorg. In ons beleid willen we minder individuele zorg, maar juist preventief, collectief de zorg aanpakken. Mantelzorgers spelen hierin een cruciale rol. Hiermee komt het opgebouwde netwerk onder druk te staan en wordt de toekomst van Mantelzorg Berg en Dal onzeker.
* € 100.000 Lokale vervoersbehoefte, vooral m.b.t. inloopvoorzieningen in de dorpen. Dekking via stelpost sociaal domein (max. € 100.000)

Sociaal Domein algemeen
* € 150.000 in 2021. De budgetten voor Sociaal Domein, jeugd en Wmo hebben we op basis van de cijfers 2016, meicirculaire 2017, aantal aanvragen en info van de regio (ROB) geactualiseerd. Dit leidt tot aanpassing van de budgetten op diverse taakvelden (inclusief de mutatie voor uitbreiding en ondersteuning Sociale Teams). Deze nieuwe ramingen laten zien dat we nu ca. € 700.000 toeleggen op de rijksuitkering. Met ander woorden onze uitgaven zijn ca. € 700.000 hoger dan de ontvangen rijksuitkering. Mogelijk kan dit tekort nog verder oplopen door toename van zorg. Op dit moment onderzoeken op welke wijze we de uitgaven kunnen terugdringen.  Onderdeel hiervan is ook de evaluatie van de wijkteams. Eind 2017 is de verwachting dat hierover meer duidelijkheid is.
Voor 2019 kunnen we nog een beroep doen op de risicoreserve. Vanaf 2020 komt het tekort ten laste van de algemene middelen.
In het dekkingsvoorstel van het college is een taakstelling van € 150.000 in 2021 opgenomen.

Programma 2 Onze buurt

Taakveld TV210   Verkeer en vervoer
* € 5.000 Verlaging budget transport  voor onderhoud wegen met € 5.000 is mogelijk.
* € 10.000 in 2019 en 2020 Verlaging budget rationeel wegbeheer is mogelijk vanwege schrappen studie fietspad ’t Zwaantje-De Diepen. Is een gezamenlijk project met de gemeenten Gennep en Mook-Middelaar.
* € 25.000 Verlaging budget elektriciteitsverbruik openbare verlichting als gevolg van invoering energiebesparende maatregelen.
* € 5.000 Bij verlaging budget bevordering verkeersveiligheid met € 5.000 minder mogelijkheden aanpak schoolroutes + educatie.
* € 10.000 Verlaging budget verkeersmaterialen. € 43.000 per jaar is voldoende.
* € 131.000 in 2018 oplopend tot € 228.000 in 2021. In de kadernota wordt voorgesteld om het onderhoudsniveau van woonstraten op te waarderen naar “basis”. De raad kan ook besluiten om dit onderhoudsniveau niet op te waarderen.
* € 40.000 in 2019 oplopend tot € 120.000 in 2021. In de kadernota zijn bedragen opgenomen voor de uitvoering van de mobiliteitsvisie. De raad kan besluiten om geen plannen uit de mobiliteitsvisie te realiseren.

Taakveld TV510   Sportbeleid en activering
* € 104.000 Combinatiefunctie. Naast het feit dat we dan dus ook rijksmiddelen kwijt zullen raken kunnen we ook minder inzetten op de sportstimulering. We zullen inwoners die niet genoeg bewegen minder goed kunnen bereiken en dus minder aan het bewegen krijgen. Bewegen is gezond, dus dit kan de gezondheid van onze inwoners negatief beïnvloeden.
* € 3.000 Geen budget voor huldiging kampioenen
* € 372.000 Geen subsidie sportverenigingen. Er zullen vrijwel zeker verenigingen ophouden te bestaan en er zal een minder (kwalitatief) sportaanbod ontstaan. De precieze consequenties zijn niet vooraf vast te stellen.

Taakveld TV520   Sportaccommodaties
* € 39.398 in 2019, oplopend tot € 140.000 in 2021. Bij afschaffing van de subsidie zullen de meeste verenigingen de kosten van vervanging niet op kunnen brengen. Accommodaties zullen achteruitgaan en een deel zal op termijn verdwijnen. De verenigingen moeten al 20% van de kosten zelf betalen. Verenigingen hebben aangegeven dit al moeilijk te kunnen bekostigen. Een verlaging van de subsidie zal voor veel verenigingen al snel tot problemen leiden. De precieze consequenties zijn moeilijk in te schatten.

Taakveld TV530   Cult. presentatie, productie, participatie
* € 10.000 huur t.b.v. muziekonderwijs.
* € 100.975 Subsidie muziekonderwijs. We ondersteunen de scholen niet meer bij het geven van structurele muzieklessen aan 600 leerlingen. Het is dan aan de scholen zelf welk beleid zij voeren of de kinderen structureel professioneel muziekles krijgen.
* € 114.260 Subsidie amateurkunst. Met deze subsidie ondersteunen we jaarlijks zo’n 30 amateurkunstverenigingen in onze gemeente: toneelverenigingen, muziekfanfares, schutterijen en koren. De consequentie is dat de meeste verenigingen zullen stoppen. Dit betekent dat minder inwoners zich gebonden zullen voelen aan onze kerkdorpen, gemeenschapsgevoel ontbreekt en voorzieningen zullen verdwijnen.
* € 4.850 St. Filmarchief Groesbeek: geen verdere aandacht voor behoud van historisch filmmateriaal van de hele gemeente en het openstellen voor alle inwoners in de gemeente via een website. Consequentie is dat filmmateriaal van historische feiten verloren gaat (bv. bezoek koningin Wilhelmina aan Groesbeek, bouw van het gemeentehuis, etc. ). Ook geen subsidie aan kunstcommissie Millingen.
* € 7.500. Geen subsidie Koningsdag meer verstrekken; activiteiten kunnen mogelijk niet meer worden uitgevoerd
* € 1.100. Geen subsidie St Nicolaas meer verstrekken; activiteiten kunnen mogelijk niet meer worden uitgevoerd
* € 2.500 Geen subsidie bevrijdingscomités  meer verstrekken; activiteiten kunnen mogelijk niet meer worden uitgevoerd.

Taakveld TV550   Cultureel erfgoed
* € 25.000 Budget erfgoedontwikkeling binnen de bebouwde kom schrappen. Gevolg is dat de lopende projecten (net opgestarte) gestaakt zullen gaan worden.
* € 25.000 Verlaging budget Monumenten, afhankelijk van cofinanciering budget verlagen. Verlaging budget strookt niet met huidige inzet om (in Millingen a/d Rijn) tot aanwijzing van panden tot gemeentelijk monument over te gaan.
* € 14.000 Subsidie Zuidmolen afschaffen, bekijken wat er conform de overeenkomst mogelijk is.

Taakveld TV560   Media
* € 100.000 Door fusie is al € 100.000 bezuinigd. Gekozen kan worden voor één centrale bibliotheek met servicepunten in deze gemeente of één bibliotheekvoorziening vanuit Nijmegen. Beide scenario's hebben invloed op de huurinkomsten van de verenigingsgebouwen. Hierdoor kan een beroep op de gemeente worden gedaan om bij te dragen in de exploitatietekorten.  Consequenties zijn: Er is geen bibliotheekservicepunt of voorziening meer in onze gemeente of dienstverlening verder van huis in Nijmegen (tevredenheid inwoners vermindert),minder voorzieningen in de kernen (leefbaarheid vermindert), past niet in collegeprogramma (bibliotheek in de kernen behouden), voor leesbevordering bij de jeugd en de hulp aan laaggeletterden bij het lezen is geen aanbod binnen de gemeente.

Taakveld TV570   Openbaar groen en (openlucht) recreatie
* € 60.587 Formatie Natuur en Landschap (1,67 FTE), verlagen naar 1,0 FTE. Gevolgen van het terugbrengen van de formatie natuur & landschap van 1,67 naar 1,00 fte:
Er is dan geen ruimte meer voor:
- Volgen van ontwikkelingen rond en adviseren over Deltaprogramma Rivieren/ Hoogwaterbeschermingsprogramma.
- Opstellen van regionaal en lokaal beleid klimaatadaptatie (verplicht in 2020).
- Volgen van ontwikkelingen rond en adviseren over N2000-gebied De Bruuk.
- Adviseren aan ODRN over de (wettelijke verplichte) natuurtoets bij aanvragen omgevingsvergunningen.
- Regelmatig overleg met Via Natura.
Er is dan minder ruimte voor:
- Meedenken en adviseren over ruimtelijke kwaliteit en landschappelijke inpassing van ruimtelijke ontwikkelingen.
- Het uitvoeren van projecten uit het LOP.
- Regelmatig overleg met de landschapspartners.
* € 52.000 Gevolgen van het terugbrengen van het budget natuur & landschap van € 77.000 naar € 25.000 per jaar:
- Er is dan nauwelijks nog ruimte om projecten uit het LOP uit te voeren.
- Subsidies voor particuliere landschapsplannen en voor bloemrijke akkerranden moeten worden geschrapt. Bij het vaststellen van de begroting 2016 is een budget voor het Uitvoeringsprogramma LOP nog structureel verhoogd met € 25.000 per jaar.
* - € 150.000. Bestrijding hondenpoepoverlast.
Bij het opstellen van de kadernota zijn conform de thema-avond van de raad van 30 maart 2017 (zie ook bijlage in de kadernota over de Kahoot stelling en uitslag) ervan uitgegaan dat deze gemeente niets extra doet aan de bestrijding van hondenpoepoverlast. Mocht de raad besluiten daar extra in te investeren, dan kost dit € 150.000. Deze post is dus beïnvloedbaar, maar heeft een nadelig effect op het begrotingssaldo.

Taakveld TV710   Volksgezondheid
* € 8.000 Geen activiteiten meer t.b.v. alcoholmatiging. Beleid van de afgelopen jaren wordt te niet gedaan. Het blijft dan alleen bij mooie woorden en niet met daden, dat de gemeente het belangrijk vindt dat jongeren niet en volwassenen minder alcohol drinken.
Geen rapporten meer op dorpsniveau, alleen een gezondheidsrapport op gemeenteniveau.
* € 12.775. Als de subsidie wordt verlaagd zullen de organisaties minder AED’s kunnen onderhouden en minder EHBO-cursussen kunnen geven. Gevolg minder AED’s in de gemeente en minder inwoners met een EHBO-diploma.
* € 45.000. Bezuinigen op de maatwerkvoorzieningen (gezonde school en opvoedondersteuning) is kort termijn denken. Investeren in jeugdgezondheid levert juist op de lange termijn minder kosten op. In gezonde school investeren we al jaren en al onze scholen in het basis en voortgezet onderwijs doen hierin enthousiast mee. Investeren in gezonde jeugd is een investering voor de toekomst. Als je jongeren nu al bij brengt hoe ze gezond moeten leven, doen ze dat als volwassene ook. We zien dit ook terug in de gezondheidsmonitor. De leefstijl van de jongeren in Bergen Dal is erg verbeterd sinds we deelnemen aan gezonde school. Voor opvoedondersteuning geldt min of meer hetzelfde. Door ouders aan de voorkant te ondersteunen bij opvoedingsproblemen, voorkom je dat het later uit de hand loopt en zwaardere zorg nodig is.
* € 3.000 Gezondheidsmonitor. Geen rapporten meer op dorpsniveau, alleen een gezondheidsrapport op gemeenteniveau.

Taakveld TV740   Milieubeheer
* € 100.000 voor duurzaamheid. Dit bedrag staat nog op de stelpost nieuw beleid.
Het grootste gedeelte (circa € 75.000) van dit bedrag is bedoeld voor formatie. Zonder dit budget komen projecten zoals genoemd in de energievisie (Energievisie gemeente Berg en Dal 2017-2020) te vervallen. Als dit niet doorgaat, dan moeten de ambities op het gebied van duurzaamheid naar beneden worden bijgesteld.

* € pm. De ODRN voert voor de gemeente milieutaken en bouwtaken uit. We gaan in gesprek met ODRN over afname van producten. De beïnvloedbare post is opgenomen onder het taakveld TV830 Wonen en bouwen.

Taakveld TV750   Begraafplaatsen en crematoria
* € 85.000 Kostendekkendheid van 100% betekent extra opbrengst van ca. € 85.000 (op basis van begroting 2017). Onze tarieven zijn conform de tarieven van de parochies vastgesteld. Het dekkingspercentage bedraagt nu ca. 35%.

Programma 3 Onze gemeente

Taakveld TV310   Economische ontwikkeling
* € 30.000  Minder formatie EZ inzetten, van 1 fte naar 0,5 fte.
Door terug te gaan naar 0,5 FTE is er geen ruimte meer om beleid op te stellen, projecten uit te voeren en regionaal grip te houden. De medewerker EZ zal slechts fungeren als aanspreekpunt voor de ondernemers en zal zich daarnaast bezighouden met de verkoop van kavels.
* € 100.000  Schrappen werkbudget EZ
De raad heeft besloten om € 200.000 van het budget voor meerwerk Participatiewet anders in te zetten. Te weten € 100.000 voor economische ontwikkeling en € 100.000 voor toerisme.
Op 3 maart 2017 heeft de raad de Economische visie vastgesteld. In deze visie is de ambitie geformuleerd om een meer vitale en duurzame economie te creëren, met levendige kernen en een dynamisch buitengebied binnen een kwalitatief zeer aantrekkelijke omgeving. Daarnaast zijn vier hoofdoelen geformuleerd: stimuleren werkgelegenheid, vergroten concurrentiekracht bedrijven, verhogen bestedingen en behoud voorzieningen.
Om de ambitie en doelen te behalen is een agenda uitgewerkt.  Voor uitvoering van deze agenda is door de raad een jaarlijks werkbudget van € 100.000 beschikbaar gesteld. Door dit werkbudget te schrappen is het grotendeels niet mogelijk de agenda uit te voeren en de ambitie en doelen te halen.
Zie ook de voorgestelde bezuiniging op taakveld TV650 Arbeidsparticipatie.

Taakveld TV340   Economische promotie
* € 25.000 Verlaging formatie Taakveld Toerisme. Dit heeft ook gevolgen voor de overige uitgaven op toerisme.  In z’n algemeenheid: toerisme is een van de belangrijke economische pijlers. Een toeristische impuls betekent een economische impuls; meer toeristen die geld besteden in verblijfsaccommodaties, in restaurants, in onze winkels, in musea etcetera. Dit is goed voor de werkgelegenheid, met name levert dit laaggeschoolde banen op en voor deze groep is in de regel weinig werk beschikbaar.
Vermindering functie-uren beleidsmedewerker recreatie en toerisme (nu 26 uur p wk)
betekent minder capaciteit:
- Voor contacten met ondernemers over plannen en vragen
- Voor afhandeling toeristische subsidies
- Voor uitvoering van plannen en projecten zoals genoemd in de Kadernota Toerisme van trots naar topbestemming.
* € 100.000 Verlaging budget nieuw beleid toerisme (nu € 100.000). Dit budget is noodzakelijk om uitvoering te kunnen geven aan de plannen die genoemd staan in de Kadernota Toerisme van trots naar topbestemming. Binnen de bestaande budgetten is geen ruimte om deze plannen uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan een communicatie-en promotiecampagne waarmee we onze gemeente kunnen profileren, het benutten van de kansen van zorgtoerisme, het verbeteren van de routestructuren (zoals wandelen).
* € 27.000 Jaarlijkse bijdrage aan STER; een vermindering hiervan betekent dat de STER minder capaciteit heeft voor productontwikkeling (bv Giro di Berg en Dal), lokale promotie (bv evenementenkalender), belangenbehartiger sector, gesprekspartner gemeente en coördinerende functie Groesbeek Museumlandschap.
* € 46.000 Jaarlijkse bijdrage aan RBT KAN. RBT KAN regelt voor onze gemeente de regionale en (internationale) promotie waaronder de lokale VVV functie (gastheerschap). Zij bereiken hiermee veel potentiële bezoekers. Vermindering van dit budget betekent dat de gemeente niet meer wordt meegenomen in regionale promotie (Rijk van Nijmegen), provinciale promotie (Gelderland levert je mooie streken) maar ook heeft de gemeente dan niet een regionale aansluiting met de andere gemeenten op bestuurlijk niveau.
* € 61.500 Vermindering budget toeristische subsidies. De subsidie is bedoeld voor activiteiten die bijdragen aan de promotie van onze gemeente en die bezoekers aantrekken waar onze lokale ondernemers van profiteren. Denk bijvoorbeeld aan Historisch vervoer Millingen aan de Rijn, Verhalen van de Ooij, Streekgala en Fiets4daagse et cetera.
* € 124.000 Verhogen toeristenbelasting met 50%, zie ook http://www.cijfernieuws.nl/toeristentax/gelderland/belasting-2015/
Berg en Dal zit op dit moment ver onder het Gelders gemiddelde. Onderzoek naar de opgaaf van het aantal overnachtingen en naar het tarief dat door de toeristische locaties wordt doorgegeven.

Taakveld TV540   Musea
* € 49.000 Wanneer wij de subsidie stoppen zullen de musea zelf meer geld van derden moeten binnenhalen. Voor veel subsidiegevers is een voorwaarde dat de lokale overheid ook een bijdrage levert. Dit betekent voor de musea dat zij binnen een paar jaar ophouden te bestaan. Dit betekent een verlies van kennis van de tweede wereldoorlog, de frontlinie zoals die in onze gemeente heeft plaatsgevonden en het niet meer open kunnen stellen van het park Orientalis met de vele rijksmonumenten. Dit betekent bovendien dat er minder toeristen naar onze gemeente komen. Daarnaast kunnen basisschoolleerlingen niet meer gratis kennismaken met onze eigen oorlogsgeschiedenis en kunst en cultuur in onze musea. Er is bij amendement in november 2016 besloten om de musea hiervoor meer subsidie te verlenen, zodat alle scholen in de nieuwe gemeente naar de musea kunnen gaan.

Taakveld TV650   Arbeidsparticipatie
* € 83.000 Geen inhuur uitvoering Tegenprestatie naar Vermogen. Dit betekent wel dat we geen invulling hieraan meer geven. Het enige wat we nog doen is dat Forte probeert kandidaten te bemiddelen naar vrijwilligerswerk. Wie dan aanmeldt en/of de monitoring doet is dan wel de vraag. Juist op dit moment komen medewerkers van de gemeente Nijmegen en Wijchen en Beuningen kijken waarom wij zo succesvol zijn met de uitstroom.  Eén van de redenen is dat wij het juist aan de achterkant (participatiecoaches) hebben ingeregeld. Als dit wegvalt hebben we het bestand niet meer in beeld en is de kans aanwezig dat we een toename krijgen van bijstandsgerechtigden die langer in de uitkering blijven dan gewenst. Ook past het niet in de ambitie van: Iedereen doet mee. Niet meer uitvoeren van de tegenprestatie naar Vermogen (wetgeving). Daarnaast loopt de gemeente de kans op een boete of aanwijzing van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mevrouw Klijnsma.
* € 23.407 Geen subsidie Forte Welzijn voor uitvoering Tegenprestatie naar vermogen. Dit betekent wel dat moeilijk bemiddelbare kandidaten moeten worden opgepakt door de participatiecoaches. Er zou hier dan uitbreiding op moeten komen. Of we doen niets meer aan de invulling van de tegenprestatie naar Vermogen. Dat is een keuze.
* € 206.800. Meerwerk participatiewet. Met dit budget kunnen de succesvolle projecten “Berg en Dal werkt” volledig worden gecontinueerd. Gehele bezuiniging op deze post leidt ertoe dat de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt niet meer meedoen. Uiteindelijk zullen de kosten in de toekomst hoger zijn dan nu omdat zij vereenzamen, meer medische zorg nodig hebben en een beroep op Wmo gelden gaan doen. Het college stelt voor om € 50.000 in te boeken. Hierdoor kunnen we de huidige projecten voor de locaties Millingen en Groesbeek continueren.
* € 50.000. Huisvesting statushouders. Geen budget meer als er weer meer statushouders gehuisvest moet worden.

Taakveld TV830   Wonen en bouwen
* € 200.000. De ODRN voert voor de gemeente milieutaken en bouwtaken uit. We gaan in gesprek met ODRN over afname van producten. Dit zal dan resulteren in een werkprogramma voor 2018 waarin minder producten worden afgenomen. Het is op dit moment nog niet aan te geven op welke onderdelen er minder productie kan worden afgenomen. Het bedrag van € 200.000 is gebaseerd op de bijdrage van de ODRN in 2017 (op basis van het werkplan 2017) ten opzichte van de geraamde bijdrage van de gemeente Berg en Dal in de begroting 2018 van de ODRN. In afwachting op de gesprekken met de ODRN is deze post niet opgenomen in het dekkingsvoorstel van het college.
* € 283.000 De tarieven bouwleges kunnen nog worden verhoogd tot een kostendekkend tarief. Dit levert maximaal € 283.000 extra op. In het dekkingsvoorstel van het college is
€ 50.000 ingeboekt voor 2020 en € 100.000 voor 2021.
In de begroting 2017 is het dekkingspercentage berekend op 57%. Een verhoging van de leges met € 50.000 betekent een stijging van het dekkingspercentage met ongeveer 8%.

Programma 4 Ons geld

Taakveld TV061 OZB woningen en Taakveld TV062 OZB niet-woningen
* € pm. De niet benutte belastingcapaciteit bedraagt op basis van de begroting 2017 € 3.119.000.  1% Verhoging OZB tarief betekent ongeveer een extra opbrengst van € 50.000.

Taakveld TV080   Overige baten en lasten
* € pm. De post onvoorzien is beïnvloedbaar en is in de Kadernota verlaagd naar jaarlijks € 25.000.
* € 500.000. In het dekkingsvoorstel van het college is een stelpost onderuitputting van € 500.000 opgenomen. Dit is gedaan op basis van de positieve rekeningoverschotten in de afgelopen jaren.

Taakveld TV098   Mutaties reserves
* - € 628.000 De reserve rekeningresultaten is structureel ingezet. De jaarlijkse bate bedraagt afgerond € 628.000. Dit is niet verplicht en daarom is de post beïnvloedbaar.

Programma 5 Overhead

* € 50.000 Op de overheadkosten is een taakstellende bezuiniging van € 50.000 te realiseren. Deze is meegenomen in het dekkingsvoorstel van het college.
* € 546.000 De formatie-uitbreiding die niet het gevolg is van wettelijke verplichtingen,  is beïnvloedbaar.  Het niet toekennen van formatie heeft wel nadelige gevolgen voor onze dienstverlening. De stelpost overhead is naar rato meegenomen als beïnvloedbare post.
In het collegevoorstel is € 180.000 ingeboekt als besparing.
Op dit moment loopt er nog een onderzoek naar onze formatie (Benchmark). Het resultaat hiervan is nog niet bekend.
* € 15.000 Sociaal intranet is wel wenselijk, maar niet verplicht en daardoor een beïnvloedbare post.

MIP (Meerjaren InvesteringsPlan)

De investeringen van het MIP zijn in principe beïnvloedbaar. Deze zijn niet opgenomen in het overzicht van beïnvloedbare posten.